Vrijdag 29 maart 2024

Brood op tafel

Gepubliceerd op:
01 Maart 2017
node-header

Impuls voor kleuteronderwijs en eerste graad lager onderwijs

Algemene info

Korte inhoud

Samen eten… dat zorgt voor verbondenheid! In verschillende verhalen at Jezus samen met andere mensen. Het verhaal van het laatste avondmaal is zo’n verhaal bij uitstek.

Voor veel mensen is ‘samen eten’ belangrijk. Mensen uit verschillende culturen en godsdienstn houden op een verschillende manier maaltijd. Maar ook binnen je klasgroep zullen de gewoonten anders zijn!

Hebben jullie ook een projectweek rond eten, of tafelen? Misschien organiseren jullie al een ‘restaurant’ voor een andere klas die dan bij jullie mag komen eten? Wel, zo’n thema is de ideale gelegenheid om in contact te komen met het tafelgebeuren van de christenen, het altaar, het brood en de wijn…

Deze impuls geeft ook de gelegenheid om aan te sluiten bij een sobere maaltijd voor de vasten!

Materiaal

  • Foto’s van eetgewoonten uit verschillende figuren (je vind er 6 in deze impuls)
  • Tafel
  • Schaal
  • Kelk of mooie beker
  • Brood
  • Water en eventueel grenadine of druivensap (ipv wijn)
  • Het verhaal ‘Het laatste avondmaal’ (Lc. 22, 14-20) uit een goede kinderbijbel of de gewone Bijbel.
  • Een mooi maar eenvoudig tafelkleed
  • Eventueel iets wat voor hosties kan doorgaan, zoals bv. fijne galetjes voor een ijsje. 

Sleuteltaal

  • Brood/hostie
  • Schaal
  • Wijn
  • Beker
  • Tafel/altaar
  • Delen
     
  • Laatste Avondmaal
  • Samenkomen
  • Communie
  • Maaltijd houden
  • Kelk

Aan welke doelen werk je?

Het verhaal van het Laatste Avondmaal (Lc. 22, 14-20) verkennen.

Kinderen ervaren de veelzijdige wijzen waarop mensen samen maaltijd houden.

Kinderen verkennen het sacrament van de eucharistie als een samenkomen van christendom rondom de tafel van Jezus.

  • Het kerkgebouw verkennen waar christenen samenkomen rond een altaartafel.
  • Voorwerpen kennen die gebruikt worden in de eucharistie: brood, wijn, hostie, schaal, beker of kelk…
  • Het verhaal lezen over het laatste avondmaal van Jezus met zijn leerlingen.
  • De verschillende elementen van de eucharistie leren kennen vanuit de betekenis brood en leven delen met mensen en met Jezus.
  • Zich mogelijk uitgenodigd voelen om met elkaar en met Jezus brood en leven te delen.
  • Ontdekken hoe deelnemen aan de eucharistie ook betekent: een plaatsje krijgen in de grote gemeenschap van de kerk.

Opdrachten voor het Katholiek Onderwijs in Vlaanderen

  • Solidariteit
  • Respect voor de eigenheid van elke mens

De schuingedrukte stukken zijn aangepaste opdrachten, vragen en antwoorden voor de allerkleinsten.

Wanneer deze impuls?

Hebben jullie ook een projectweek rond eten, of tafelen? Misschien organiseren jullie al een ‘restaurant’ voor een andere klas die dan bij jullie mag komen eten? Wel, zo’n thema is de ideale gelegenheid om in contact te komen met het tafelgebeuren van de christenen, het altaar, het brood en de wijn…

Vooraf: Kun je een bezoekje brengen aan een kerk of een eucharistieviering bijwonen. Wanneer jullie dit al eens meegemaakt hebben, kun je hier naar verwijzen.

Je kunt ervoor kiezen om eerst het onderdeeltje ‘Wereld’ te doen en dan ‘God’, of omgekeerd.

Wereld

Eten kan op vele manieren: sorteeropdracht

Mensen eten samen over de hele wereld. Maar gebeurt dat niet overal hetzelfde. Dat zie je op de foto’s. Deze foto’s mag je gebruiken, maar je kunt natuurlijk zelf nog andere foto’s bij zoeken. Over eten in Afrika bijvoorbeeld, of bij jou thuis aan tafel, eten in het land van herkomst van een van de kinderen uit je klas…

Bronnen foto's zie download

Zorg ervoor dat de foto’s stevig zijn (kleef ze bv. op een karton).

Hang ze op of leg ze in de kring. Laat de kinderen telkens de foto’s sorteren:

  • Welke mensen eten alleen? (Of in groep, niet alleen?)
  • Welke mensen eten op de grond? (Of aan een tafel?)
  • Welke mensen eten met een vork? (Of met hun handen?)
  • Welke mensen houden van eten? (Welke niet?) Waarom zou dat zo zijn?

Deze opdracht is een aanzet om met de kinderen over hun eigen eetgewoonten te praten. En om eetgewoonten uit andere culturen te leren kennen. Ook jij kunt tussendoor vertellen over jouw eetgewoonten. Laat liefst de leerlingen beginnen met vertellen, zo beïnvloed je hun verhalen niet al te veel.

  • Hoe eten jullie thuis?
  • Vinden jullie het fijn om te eten? Wanneer is dat, waarom is dat? (bv. Als je samen met anderen kunt eten/Omdat je dan kunt vertellen over je dag/Wanneer het feest is/…)
  • Hoe gaat het eten er bij jullie thuis aan toe? (Wat eten jullie veel? Vind je het eetmoment gezellig en fijn of niet? Waar eten jullie? Waaruit eten jullie? …)

God

Aan tafel met Jezus

Kies uit de volgende twee mogelijkheden. Of doe ze allebei!
 

A. Neem je kinderen mee naar een kerk of een eucharistieviering.

  • Wanneer hebben jullie een eucharistieviering bijgewoond?
  • Is het mogelijk om eens in een kerk te gaan kijken?

Zorg voor een moment in de kerk, waar de kinderen het altaar kunnen zien, de kelk en de schaal met hosties. Ideaal is het wanneer ze ook de priester de tafeldienst kunnen zien voorbereiden en de communie kunnen meemaken (ook al nemen de kleinsten hier niet zelf aan deel). Maar je kunt ook gewoon naar het altaar gaan kijken en vragen of de priester de kelk en de hosties wil tonen (eventueel het tabernakel openen, dit is het kastje waarin de gewijde hosties bewaard worden).

Vertellen bij en over het altaar.

  • Wat hebben jullie gezien dat doet denken aan eten?
  • Is er in de kerk iets wat lijkt op een tafel?
  • Weet je hoe die tafel in de kerk heet? Het is een altaar!
  • Wat wordt er allemaal op dat altaar gezet?
  • Weet je hoe dat platte brood of die ronde witte schijf wordt genoemd? Dat is een hostie! De hosties liggen in een mooie kom: een schaal.
  • Waar doet die hostie aan denken? Wat hebben veel mensen vaak op tafel staan? (Wat is er nog rond en wit/bruin, iets wat de meeste mensen elke dag eten?) (De hostie doet denken aan brood.)
  • Weet je hoe die beker noemt waar de priester wijn en water in doet? Dat is een kelk!
  • Wat drinken wij vaak aan tafel? En volwassenen drinken ook weleens iets anders? (Water, sap, wijn…)
  • Wat zie/zag je de priester doen met de hostie? (Hij brak de hostie in twee, en daarna at hij ere en stuk van op – en deelde hij hosties uit aan de grote mensen.)
  • Waarom zou hij de grote hostie in stukjes breken en/of uitdelen? (…)

Vertel dat dit tafelgebeuren in de kerk elke week opnieuw gebeurt. Als mensen samen komen om aan Jezus te denken. Vertel dat Jezus dit allemaal heeft voorgedaan op zijn laatste avondmaal.


Denken aan wat Jezus deed

(Her)lees voor jezelf het verhaal van het laatste avondmaal (Lc. 22, 14-20). Je kunt het verhaal in een kinderbijbel lezen als je wil. Het tafelgedeelte zul je straks ‘vertalen’ voor de kinderen.

Zorg voor een gedekte tafel waarop je ook brood en wijn (druivensap) zet, een mooie schaal, een kelk…

Neem met de kinderen plaats rond een tafel en vertel wat Jezus voordeed terwijl je toont wat hij deed. Stel hierbij de vragen van hierboven (A) en vertel. Toon de dingen die op de tafel staan.

Hij heeft brood in zijn handen genomen,
zijn ogen opgeslagen naar U, God,
zijn almachtige Vader,
de zegen uitgesproken, het brood gebroken
en aan zijn leerlingen gegeven met de woorden:
Neem en eet hiervan, gij allen,
want dit is mijn lichaam, dat voor u gegeven wordt.

Zo nam Hij ook, toen zij gegeten hadden,
de beker in zijn handen.
Hij sprak de zegen en het dankgebed,
reikte hem over aan zijn leerlingen en zei:
Neem deze beker, en drink hier allen uit,
want dit is de beker
van het nieuwe, altijddurende verbond;
dit is mijn bloed
dat voor u en alle mensen wordt vergoten
tot vergeving van de zonden.

Blijf dit doen om Mij te gedenken.

Je kunt eenvoudigere woorden gebruiken voor de kinderen:

Op zijn laatste avondmaal nam Jezus brood
Hij keek naar de hemel, naar God,
En hij zegende het brood (maak een kruis over het brood)
Dan brak hij het brood in stukken
En Hij gaf het aan zijn leerlingen, die met hem mee waren gegaan
Hij zei: neem en eet hiervan
Dit brood is als mijn lichaam.

Daarna, nam hij de beker in zijn handen
Hij zegende die en zei: ‘dankuwel’
Daarna gaf Hij deze beker aan zijn leerlingen en Hij zei:
Drink allemaal uit deze beker.
Deze beker is als mijn bloed.
Het is een teken van een nieuwe verbinding, voor altijd.

Blijf dit altijd doen om aan mij te denken (bij de oudere kinderen kun je hier het woord ‘gedenken’ gebruiken)


Waarom krijgen wij (nog) geen hostie?

Kleine kinderen krijgen nog geen echte hostie in de kerk. Ze krijgen wel een kruisje!

Een hostie krijg je pas wanneer je je eerste communie hebt gedaan (sacrament van de eucharistie), vanaf dan ben je een echt lid van de gemeenschap van Christus, de groep van mensen die Jezus Christus volgen.

Groei

Eten met een opdracht

Jullie gaan samen eten. Dat doen jullie misschien al elke middag.

Vandaag is een speciale dag: de kinderen krijgen een opdracht: het moet zo goed mogelijk lijken op wat Jezus aan zijn leerlingen leerde.

In de vastentijd kun je dit koppelen aan een sobere maaltijd, waarin er alleen brood, wat appels en water of sap op de tafel staan. Met een vers broodje kan dit ook best een gezellige maaltijd zijn.


Pexels

Laat de kinderen met hun eigen woorden zeggen wat Jezus leerde.

Een gebed of bezinning voor- of achteraf behoort ook tot de mogelijkheden. Versterk de verbondenheid door allemaal rond 1 tafel te zitten en elkaar een hand te geven tijdens het bezinnen. Hieronder vind je enkele voorbeelden.


Dankgebed:
‘Lieve God, wat bent u goed,
dank U voor de overvloed
Hier aan tafel, op ons bord:
niemand komt hier iets tekort.
Amen’

‘Danku, Vader voor ons leven,
Voor de aarde, zon en maan;
Alles hebt u ons gegeven.
Ook dat wij aan tafel gaan
Deze dag en telkens weer
Dank U, lieve Heer!’

Je kunt natuurlijk ook een tafellied zingen, bv. Voor spijs en drank, voor ’t dagelijks brood, wij bidden/danken U, o Heer.

Dankbezinning:
‘Aarde droeg het in haar schoot
Zonlicht bracht het rijp en groot.
Zon en aarde die ons schenken
laat ons dankbaar aan u denken. 
Ook de mensen niet vergeten 
die bereiden tot ons eten. 
Eet smakelijk 
en we maken niet te veel ka-baal!’

Laat het eten rustig en sereen verlopen.


Naspelen van het tafelgebeuren

In de godsdiensthoek kun je de kinderen de mogelijkheid geven om bij vrij spel ook het tafelgebeuren na te spelen. Voorzie dan de nodige attributen.

Deze pagina werd gepubliceerd op 01/03/2017

Zelf een reactie schrijven?

Volg Thomas op

Download de Thomas-app

KU Leuven - Faculteit Theologie & Religiewetenschappen
Thomas © 2002 - 2024