Donderdag 28 maart 2024

Baden in de zon

Gepubliceerd op:
01 Juni 2021
node-header

Lesimpuls tweede en derde graad basisonderwijs

Korte inhoud

Met de zomervakantie in aantocht willen we in deze lesimpuls alvast samen met de leerlingen genieten van de warmte van de stralende zon.

Op een zonnige dag gaan we met de leerlingen naar buiten om schaduwen te vangen. We maken een woordveld en filosoferen over de zon. We vertellen het verhaal van de kleine Firebird en ontwerpen een totempaal waarop we met symbolen en kleuren de zon voorstellen.

De vraag of we de liefde van God kunnen vergelijken met de zon vormt doorheen deze lesimpuls de rode draad.

Materiaal

  • Bescherming tegen de zon: zonnecrème, zonnebril, hoed of pet
  • Stoepkrijt
  • Verhaal ‘Firebird’ (zie fase ‘God’)
  • Paal (bv. een houten paal, een boomstam) + allerlei materialen om van de paal een totempaal te maken: stof, wc-rolletjes, teken- en schildergerei, gekleurd papier, crêpepapier, kranten, karton, potjes, plastiek flessen …

Sleuteltaal

  • schaduw
  • storm
  • Gods’ liefde
  • verheugen
  • totem

Opdrachten voor het katholiek basisonderwijs in Vlaanderen:

  • Vreugde om het leven en de Schepping
  • Vertrouwen in het leven
  • Verwondering

Aan welke leerplandoelen werk je?

Leerplan rooms-katholieke godsdienst

Kinderen beleven verbondenheid met de natuur.

Kinderen ontdekken de eigen taal van symbolen.

Kinderen bespreken hoe mensen vanuit hun levens- of geloofsovertuiging zoeken om te gaan met grenzen.

Kinderen verkennen de innerlijke bewogenheid in de wereld van kunst en natuur.

 

Zin in Leren, Zin in Leven leerplankader

De hieronder geformuleerde doelen zijn doelen die bij deze activiteit in de focus kunnen worden geplaatst. Afhankelijk van wat je als leerkracht beklemtoont zal het ene doel wel of niet in de focus komen te staan en kunnen er tevens andere doelen in de focus worden opgenomen.

Tweede graad
 

RKlg1

Attent worden voor de levensbeschouwelijke dimensie van de werkelijkheid en de uitnodiging tot een gelovige benadering van het leven

  • Ontdekken dat mensen soms een diepere (spirituele en/of geloofs-) ervaring gewaarworden in hun dagelijkse leven en dit ook zelf ervarenOntdekken hoe mensen zoeken naar 'taal' en beelden om een diepere (spirituele en/of geloofs-) ervaring tot uitdrukking te brengenBij zichzelf en bij anderen ontdekken dat een diepere laag in de werkelijkheid kan worden ervaren via lichamelijke ervaringen, stiltemomenten, de omgang met sensorisch-tactiel materiaal, het gebruik van de zintuigen, verwondering, het spelen, het ervaren van geborgenheid en verbondenheid, vanuit verontwaardiging, ...

RKve4

Groeien in verbondenheid met natuur en cultuur, ontdekken wat de christelijke scheppingsspiritualiteit betekent in het leven van mensen en mogelijk in het eigen leven

  • Tweede cyclus: mens en natuur, gave en opgave > Verbondenheid met de natuur beleven

RKgs1

Openkomen voor symboliek in het leven van mensen. Symbolen van de christelijke traditie ontdekken en er zich mogelijk mee verbinden

  • Tweede cyclus: symbolen > De eigen taal van symbolen ontdekken

OWna1

De natuur actief opzoeken en waarderen

  • 2.5-12j   Het waardevolle van de natuur ervaren - zich verwonderen over de natuur en er zich over uitdrukken

IKvk4

Situaties die als moeilijk ervaren worden en frustraties ombuigen door te zoeken naar mogelijkheden om er bevrijdend mee om te gaan

  • 10-12j   Optimisme tonen, zelfs wanneer het moeilijk is - vertrouwen op de eigen mogelijkheden en de steun van anderen om een lastige situatie te boven te komen - op een creatieve manier kunnen omgaan met wat het verleden (eigen verleden, getuigenissen over het verleden van anderen, van een groter geheel) aanreikt
 
Derde graad
 

RKlg1

Attent worden voor de levensbeschouwelijke dimensie van de werkelijkheid en de uitnodiging tot een gelovige benadering van het leven

  • Ontdekken dat mensen soms een diepere (spirituele en/of geloofs-) ervaring gewaarworden in hun dagelijkse leven en dit ook zelf ervarenOntdekken hoe mensen zoeken naar 'taal' en beelden om een diepere (spirituele en/of geloofs-) ervaring tot uitdrukking te brengenBij zichzelf en bij anderen ontdekken dat een diepere laag in de werkelijkheid kan worden ervaren via lichamelijke ervaringen, stiltemomenten, de omgang met sensorisch-tactiel materiaal, het gebruik van de zintuigen, verwondering, het spelen, het ervaren van geborgenheid en verbondenheid, vanuit verontwaardiging, ...

RKvm2

Erop vertrouwen dat er over schijnbaar dode punten heen nieuwe kansen liggen en een nieuw begin maken. Ontdekken wat ‘verrijzenis’ kan betekenen in het leven van mensen en mogelijk in het eigen leven

  • Derde cyclus: grenzen van het leven > Bespreken hoe mensen vanuit hun levens- of geloofsovertuiging zoeken om te gaan met grenzen

RKve4

Groeien in verbondenheid met natuur en cultuur, ontdekken wat de christelijke scheppingsspiritualiteit betekent in het leven van mensen en mogelijk in het eigen leven

  • Derde cyclus: natuur en cultuur > De innerlijke bewogenheid in de wereld van kunst en cultuur verkennen

OWna1

De natuur actief opzoeken en waarderen

  • 2.5-12j   Het waardevolle van de natuur ervaren - zich verwonderen over de natuur en er zich over uitdrukken

IKvk4

Situaties die als moeilijk ervaren worden en frustraties ombuigen door te zoeken naar mogelijkheden om er bevrijdend mee om te gaan

  • 10-12j   Optimisme tonen, zelfs wanneer het moeilijk is - vertrouwen op de eigen mogelijkheden en de steun van anderen om een lastige situatie te boven te komen - op een creatieve manier kunnen omgaan met wat het verleden (eigen verleden, getuigenissen over het verleden van anderen, van een groter geheel) aanreikt

Wereld

Tekenen/ woordassociatie: zon en schaduw

 

Ga op een zonnige dag met de leerlingen naar buiten.

Tip. Bescherm de leerlingen voldoende tegen de zon zodat ze geen zonneslag oplopen of verbrand raken. Wrijf de leerlingen ruim 20 minuten op voorhand in met een zonnecrème en vraag hen eventueel om een zonnebril en/ of pet te dragen.

Ga samen met de leerlingen op zoek naar allerlei schaduwen.

Geef de leerlingen de opdracht om de schaduwen te vangen door ze te overtrekken met stoepkrijt. De leerlingen kunnen hun eigen schaduw overtrekken, maar ook de schaduw van een boom, een vuilnisbak, een speeltuig, een boekentas …

In de getekende schaduwen schrijven de leerlingen daarna allerlei woorden die het woord ‘zon’ bij hen oproept. Je kunt de leerlingen vrij laten assiociëren of je kunt hen een aantal richtvragen meegeven zoals: waarom is de zon erg belangrijk? Waarom is de zon niet altijd goed?

De gemaakte woordvelden geven je een beeld van wat het onderwerp van deze lesimpuls bij de leerlingen allemaal oproept. Ga er met de leerlingen over in gesprek en filosofeer met hen over de zon.

Richtvragen:

(Tip. Vraag telkens goed door met ‘waarom wel?’ of ‘waarom niet?’ en laat de leerlingen hun antwoord goed uitleggen en beargumenteren.)

  • Wat is de zon?  
  • Is de zon belangrijk?
  • Is de zon gevaarlijk?
  • Is de zon natuur?
  • Leeft de zon?
  • Kun je de zon meten?
  • Kan de zon kapot gaan?
  • Kun je de zon vastpakken?
  • Kan de zon helemaal verdwijnen?
  • Waar is de zon als het stormt?
  • Waar is de zon als het donker is?

Pixabay

God

Verhaal: Firebird

Zoek samen met de leerlingen een rustige en koele plek op en ga in een kring zitten.

Vertel het verhaal van Firebird.

 

Beschrijving

Firebird is een klein vogeltje dat op zonnige dagen naar de hoogste bomen vliegt om er te genieten van de zon. Maar als het regent en stormt is de pret er voor Firebird af. Zijn moeder geeft hem een belangrijke les mee.

Geef de leerlingen een luisteropdracht mee: welke les leert Firebird van zijn moeder?

 

Firebird

 

Het bleef maar stormen en regenen en Firebird bleef maar klagen tegen zijn moeder. Toen er op een dag een enorme storm woedde, gaf mama een ander antwoord. “Firebird,” zei ze met een knikje richting de wolken: “Het antwoord wacht op je. Je moet alleen wel zelf boven de wolken vliegen.” Firebird was bang. Zijn vleugels had hij al een hele tijd niet meer gebruikt. Nu trilden ze, als hij keek naar de stormachtige wolken die hij boven zich zag. Maar hij móést weten hoe het zat, waarom God de storm de zon liet wegnemen. Hij vloog naar boven, richting het onbekende. Bliksem, onweer en een felle, huilende wind kwam Firebird tegen, maar geen antwoorden. Hij was zo bang dat de wind hem uit elkaar zou scheuren! Hij wilde terugvliegen, naar zijn moeder, toen het gebeurde … Firebird brak door de wolken. En daar was het. In één moment werd het allemaal duidelijk. Helemaal alleen, in de hevige storm, zag Firebird de zon. Feller schijnend dan ooit. En toen wist hij het: God laat de storm nooit de zon wegnemen! De zon scheen even constant als zijn moeders liefde voor hem en wachtte hier, boven de wolken. Kleine Firebird vergat dit moment nooit, zelfs niet toen hij een grote Firebird was. Hij hield nog steeds van baden in de zon, maar nog belangrijker, hij leerde zich verheugen in de regen. Omdat hij wist dat de zon er altijd was. Wat als Gods liefde is als de zon?

Bron: uit de film ‘Unconditional’ gerigiseerd door Brent McCorkle, 2012.

 

Bespreek het verhaal.

Richtvragen:

  • Waarom houdt Firebird niet van regen en storm?
  • Wat ontdekt Firebird ver boven de wolken?
  • Welke les trekt Firebird daaruit? 
  • Waarom houdt Firebird daarna zowel van de zon als van de regen?
  • Wat betekent volgens jou de zin ‘God laat de storm nooit de zon wegnemen’?
  • Met welke vraag eindigt het verhaal?
  • Is Gods liefde als de zon, denk je? Waarom wel/ niet?
  • Kan God een zon zijn in jouw leven? Vertel. 
  • Kan God jouw helpen om je te verheugen in de regen? Vertel.

Groei

Ontwerpen/ bricoleren: totempaal

 

Maak samen met de leerlingen een totempaal waarop de symbolieken en kleuren van de zon worden voorgesteld.

Zet buiten of in het klaslokaal een hoge en stevige paal. Je kunt daarvoor bijvoorbeeld een stuk van echte boomstam gebruiken.

Brainstorm samen met de leerlingen hoe ze op de paal het thema van de zon kunnen verwerken. De leerlingen kunnen allerlei vormen en materialen gebruiken, de paal beschilderen, de paal decoreren met tekeningen, foto’s, informatie …

Van belang is dat de totempaal laat zien wat er precies wordt voorgesteld en een verhaal vertelt.

 

Pixabay

 

Wist je dat …

… bij indianenvolken in Alaska en aan de Westkust van Canada totempalen voor de huizen staan? Welgestelde families, trots op hun status, maakten deze torenhoge totempalen uit de stam van een ceder. Een totempaal kent veel verschillende vormen en afbeeldingen en al deze ‘afbeeldingen’ staan ergens voor. Een totempaal is eigenlijk als een boek: het vertelt over speciale gebeurtenissen in het leven van de familie of stam.

Op de totempaal zie je vaak op de top een dier: een bever, beer, wolf, haai, orka, raaf, adelaar, kikker, mug, vissen, of planten en insecten.

De symbolen die de totempaal uitdrukt staan vaak voor de gemeenschappelijke waarden, culturele overtuigingen en historie van een familie of stam. De makers van de paal geven de afbeelding een nadrukkelijke betekenis mee. Ze vertellen met de afbeeldingen hun verwantschap, familie- en/ of levensgeschiedenis.

 

Deze pagina werd gepubliceerd op 01/06/2021

Zelf een reactie schrijven?

Volg Thomas op

Download de Thomas-app

KU Leuven - Faculteit Theologie & Religiewetenschappen
Thomas © 2002 - 2024